تبصره
اگر بيمار ومسافر با گرفتن روزه دچار مشقت نشوند ، روزه گرفتن بهتر است واگر دچار مشقت شوند بهتر آن است كه روزه نگيرند. در حديث شريف از ابو سعيد خدري (رض ) روايت است : « با پيامبر صلى الله عليه وسلم در ماه رمضان به جنگ با كفار رفتيم بعضى از ما روزه بودن وبعضى ديگر روزه نبودند بدون اينكه از همديگر ايراد بگيرند ومعتقد بودند كسى كه توانايى روزه دارد اگر روزه بگيرد بهتر است وكسى كه توانايى روزه را ندارد بهتر آن است كه روزه نگيرد »( مسلم ۱۱۱۶ -۲/۷۸۷/۶۹ ) ، ( سنن الترمذى ۲/۱۰۸/۷۰۸ )
حالاتى كـــــه شكستن روزه در آنها جـا يـــز است :
حمله نا گهانى مرض كه خطر مرگ را دربر داشته باشد ويا حوادث ترافيكى توام با خطر باشد.
اگر كسى نا گهان مريض شود ويا در صورتيكه روزه خود را نشكند خطر شدت بيمارى اورا تهديد ميكند جـواز دارد روزه خود را بشكند. اگر كسى را مار ويا گژدم گزيد وضرورت به دوا باشد ميتواند روزه خود را بشكند.
شـــــــــــــروط روزه :
اول اســــلام :
يكى از شرايط روزه همانا مسلمان بودن است . كسانيكه از دين اسلام بر گردند روزه آنان باطل است ودر صورت رجعت دوباره به دين مبين اسلام ميتوانند به قضا ء روزه اقدام نمايد:
دوم نـــيــت :
« إنما الا عمال با لنيات ، وبنما لكل امري ما نوى »« قبول وصحت اعمال با نيات است ، پذيرش وپاداش هر عمل بستگى به نيت آن دارد»
معناى نيت اراده كردن در قلب ميباشد .
روزه بدون نيت درست نمى باشد. روزه دار بايد در شب ( اغاز از غروب افتاب الى طلوع افتاب يا فجر) نيت روزه را بعمل ارد . محل نيت همان قلب است ضرورت نيست كـــــــه به زبان
مبادرت شود . نيت روزه ميشود از اغاز شهر رمضان اغاز والى اخير ماه رمضان ادامه يابد . ضرورت به تجديد همه روزه آن نيست . ولى اگر روزه به اثريكى از عذر شرعى مقطوع گردد ضرورت است كه به آغاز دوباره نيت روزه نيز تجديــد يـــابد.( نيت به هر زبان كه شخص ميخواهد ميتواند آنرا بجاء اورد. نيت تنها به الفاظى عربى شرط نيست. )
اگر شخصى در شب نيت ميكند بگويد : « وبصوم غد نويت من شهر رمضان » ( ومن نيت كردم براى فردا روزه ء ماه رمضان را ) وشخصى كه در روز نيت ميكند بگويد : « نـــويت وبصوم اليوم مــــن شهــر رمـضـــان »( من نيت كردم براى امروز روزه ء رمضان را )براى مسافر ضرور است كه در رمضان نيت كدام روزه ء واجب را ننمايد ، اگر نيت روزه ء فرض رمضان را كند يا نيت روزه ء نفلى را در هر صورت درست است.
كسيكه روزه ء قضاى رمضان المبارك را ميگيرد ضرور است كه بطور معين نيت روزه ء فرض را بنمايد.
اگر شخصى در شب نيت روزه را فراموش كند ودر روز بيادش آيد، در سه نوع روزه نيت كردن تا قبل از زوال آفتاب صحيح ميباشد كه عبات اند از : « روزه رمضان المبارك ، روزه هاى نذر كه روز يا تاريخ آن معين گرديده باشد ، روزه نفلى»
در چهار نوع روزه نيت كردن از غروب آفتاب تا طلوع صبح صادق ضرور بوده وپس از طلوع صبح صادق نيت كردن كافى نمى باشد واين روزه ها عبارت اند از : « روزه قضايى رمضان المبارك ، روزه هاى نذر كه روز وتاريخ آن معين نشده باشد ، روزه هاى كفاره ، روزه هاى قضايى روزه ء نفلى كه پس از آغاز به علتى فاسد شده باشد.» اگر شخصى در شب بنابر دليلى اراده روزه گرفتن را نداشته ودر صبح هم به فكر روزه نگرفتن باشد ، سپس قبل از زوال آفتاب فكر كند ترك روزه ء رمضان درست نيست ونيت كند روزه اش صحيح ميباشد ، اما صبح چيزى خورده باشد ضروت به نيت نمى افتد.
فــــــرايــــــــض روزه
در روزه از نمودار شدن صبح صادق تا غروب آفتاب كناره گيرى كردن از سه چيز فرض است : (امتناع از خــــوردن ، امتناع از نوشيدن ، امتناع از لذ ت جنسى )
سنن ومستحبـــات روزه
سحرى كردن اگر چه به دانه خر ما باشد ، خوردن سحرى در اخير وقت مستحب است طوريكه چيزى وقت به صبح صادق مانده باشد. نيت روزه ء در شب مستحب است ، عجله در افطار پس از غروب آفتاب تاخير نكردن در افطار مستحب است . افطار با آب وخر ما مستحب بوده . روزه دار بايد در مـــاه مبارك رمضان از : غيبت ، سخن چينى ، در غگويى ، غالمغال ، قهر وظلم ، امتناع بعمل آرد.
وقـــــت روزه
وقت روزه فرضى ويا روزه شرعى، به حكم قرآن از طلوع صبح صادق آغاز وتا غروب آفتاب ادامه مى يابد .
چنانچه در( آيه ۱۸۷ سوره بقره ) آمده است :« وكلوا واشربوا حتى يتبين لكم الخيط الابيض من الخيط ا لاسود من الفجر ثم أتموا الصيام الى اليل » ( تا آن وقت بخوريد وبنوشيد كه خط سفيد از خط سياه خوب نمايا ن وآشكار شود وباز روزه را تا اول شب به اتمام رسانيد وآنرا بگيريد. ) ولى در كشور هايكه آبر الود اند وتعيين وقت در آن دشوار است فتواى علما است كـه افطار به وقت محلى نزديكترين كشور اسلامى صورت مى پذيرد .
تيمورشاه الفت