مفهوم شرط قــادر بــــود ن
مفهوم شرط قــادر بــــود ن
شر ط قــــادر بودن به اين معنى است كه يك نفر مسلمان توان گرفتن روزه را داشته باشد بالاى آنان گرفتن روزه فرض ميگردد ، ولـــــــى مريضان كه توان گرفتن روزه را ندارد وبا گرفتن روزه وضعيت صحي آنان برهم ميخورد ودوكتوران براى آنان گفته باشند در صورتيكه روزه بكيرند به وضعيت جسمانى شان ضرر ميرسد در اين صورت گرفتن روزه بر آنان فرض نبوده . هر زمانيكه از مريضى بهبود يابند وعذر موجود مرفوع گردد به قضا ء آن مبادرت ورزند.
امــــراض :
امراض كه خوردن روزه را به توصيه داكتر معالج متدين جواز دانسته عبارتند از : (امراض سل ، امراض صدرى ، امراض معدى ، امراض روانى ، كه انسان به گرفتن روزه از حالت نورمال خارج ميگردد. ( وغيره امراض خطرناك ومضر ...) اگر شخصى فقط بــه اساس وهم وخيال خود كه گويا روزه ء اورا مريض مى سازد ويا مريضى اور افزايش ميدهد ، در حاليكه آن را تجربه هم نكرده ونه دكتور متخصص برا يش مشوره داده روزه ء نگيرد گنهگار بوده وبايد كفاره آنرا هم بپردازد.
شيخــوخت ويـا كبر سن
شيخوخت ويا كبر سن بدين معنى است . آنعده از مسلمانانيكه توانمندى گـــرفتن روزه را از دست داده باشند . به اساس اين حكم الهى «وعلى الذين يطيقونه فدية طعام مسكين » پيران كهن سال وزنانى كه نتوانند روزه گيرند پس بايد فديه بدهند.
همچنان اين حكم شامل حال انعده از كسانى ميگردد كه به امراض مزمن كه علاج دوباره آن غير ممكن باشد . برآنان گرفتن روزه فرض نيست در بدل آن ميتوانند فديه دهند كه سير كردن هر روزه يك نفر مسكين است .
مجـــــاهـــــــد
مجاهد كه مصروف جهاد اعلاى كلمة الله ودفاع از مقدسات وطن باشد ، گرفتن روزه بالاى آن فرض نيست . ميتواند بعد از اينكه امور مجاهدت اش به پايان رسيد به گرفتن روزه اقدام نمايد.
مسافـــــــــــر
بـراى مسافر بـــر اساس حكم آيه متبركه «ومن كان منكم مريضٱ او على سفر فعدة من آيــــام آخر »كسانيكه از شما مريض ويا در سفر باشد ، شمار روز هاى ديگر آنرا بگيرد. ( جواز دارد كه روزه را افطار نمايد. )
علماء حدود مسافتى كه سفر بشمار ميآيد را 4 بُرد بر آورد نموده اند . هر بُرد عربى برابر است با (22.176) كيلومتر، در نتيجه مسافتى كه احكام سفر به آن تعلق ميگيرد برابر است با 4 برابر اين مقدار يعنى (88.704) كيلومتر ( برای معلومات مزید مراجعه شود به كتاب «الفقه الإسلامي وأدلته» 1/74-75).
علما برای تآیید نظرایات خویش بر روایات ذیل اسلامی استناد نموده اند :
۱- از پيامبر صلى الله عليه و سلم به سند ضعيف روايت شده است كه گفت: «يا أهل مكة لا تقصروا في أدنى من أربعة برد من مكة إلى عسفان» (روايت طبراني در المعجم الكبير (11162)، ودار قطني (1/387)، وبيهقي (3/13، يعنى: «اى اهل مكة، از مسافت كمتر از 4 بُرد ما بين مكة و عسفان (نمازها را) قصر نكنيد».
۲- از ابن عباس رضي الله عنه سؤال شد كه آيا تا رفتن به عرفه نمازها را قصر كنيم؟ گفت: نه، ولى تا عسفان و جدة و طائف (ميشود نماز را قصر كرد) (التلخيص الحبير 2/46).
۳-ابن عمر و ابن عباس رضي الله عنهما هنگام سفر در مسافت 4 بُرد به بالا (يعنى بيشتر از (88.704) كيلومتر) نمازها را دو ركعت ميخواندند و روزه را نميگرفتند.
ابن عمر هنگام رفتن به "ذات النصب" نماز را قصر كرد، و بين اين مكان تا مدينة 4 بُرد مسافت بود (فتح الباري 2/566).
در ضمن سفر بايد سفر مباح باشد تا احكام سفر بر او تعلق گيرد.
در نتيجه كسى كه مسافت بيشتر از (88.704) كيلومتر را طى كند احكام سفر به او تعلق ميگيرد و ميتواند روزه را بشكند و نمازها را قصر و جمع كند، ولى همانطور كه بيان شد بايد سفرش مباح باشد، ولى اگر مسافت طى شده كمتر از (88.704) كيلومتر باشد، احكام سفر به او تعلق نميگيرد، و نميتواند كه روزه را بشكند و يا نمازها را قصر و جمع كند.
و نا گفته نماند كه مسئله فوق الذكر يكى از آراء علماء در مورد مسافت قصر و جمع میباشد، و نظريه هاى ديگرى نيز وجود دارد و علماء نزديك به 20 قول را در مورد مسافت قصر بيان كرده اند. که نسبت طولت کلام از ذکر آن جلوګیری مینمایم .
تيمورشاه الفت